مدیرکل دفتر دبستان و پیش‌دبستان وزارت آموزش و پرورش گفته است ۳۰۰ هزار دانش‌آموز پایه ابتدایی در کشور «موفق به ثبت‌نام» نشده‌اند. معاون وزیر آموزش و پرورش نیز گفت به دلیل شیوع ویروس کرونا، ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس کشور برای سال تحصیلی آتی نسبت به سال قبل از آن ۲۰ درصد کاهش یافته است.
به گفته سیدمحمدحسین حسینی مدیرکل دفتر دبستان و پیش‌دبستان وزارت آموزش و پرورش، ثبت‌نام دانش‌آموزان دبستانی، دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل و بازگشایی مدارس در ایران سه چالش اصلی وزارت آموزش و پرورش در ایران است که این سازمان همچنان نمی‌داند در وضعیت سفید، زرد و قرمز چه کاری باید انجام دهد.
مقام‌های وزارت آموزش و پرورش در این کشور می‌گویند در آستانه بازگشایی مدارس با چالش‌های جدی مواجه‌اند؛ آماده بودن فضای آموزشی مجازی و مهیا بودن ابزار مناسب از جمله اینترنت پرسرعت، تلفن همراه، تبلت و دسترسی به شبکه شاد. از زمان شیوع کرونا در ایران و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها گزارش‌های بسیاری در خصوص جاماندن تعداد زیادی از دانش‌آموزان از تحصیل مطرح شد.
علی الهیار ترکمن معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش با اعلام این که ثبت‌نام دانش‌آموزان در کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا با کاهش ۲۰ درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده است عنوان کرد: «گرایش مردم برای تحصیل دانش‌آموزان بیشتر به صورت مجازی و حضور کمتر در مدارس است و برخی از والدین حاضر به ثبت‌نام کودکان خود برای سال تحصیلی آتی نیستند.»
روش آموزشی در ایران همچون بیشتر کشورهای دنیا در سال جدید به صورت حضوری، مجازی و ترکیبی خواهد بود.
در مرداد ماه وزیر آموزش و پرورش در ایران با عنوان این که ۵۰ درصد کودکان بازمانده از تحصیل، در اثر عواملی مانند «فقر فرهنگی خانواده‌های کودکان کار»، «عدم دسترسی به مدرسه» و کودکانی که در حیطه استثنایی قرار دارند، گفته بود: «قطعاً وجود ویروس کرونا آن را تشدید خواهد کرد.»
با شیوع کرونا در ایران و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها در این کشور وزارت آموزش و پرورش با راه‌اندازی سامانه آموزشی به نام «شبکه شاد» سیستم تدریس از راه دور را برای بیشتر نقاط کشور آغاز کرد. برآورد وزارت آموزش و پرورش ایران، حضور ۶۰ درصدی دانش‌آموزان در کلاس‌های مجازی و ادامه تحصیل بود که بر اساس همین آمار ۴۰ درصد از دانش‌آموزان در ایران از تحصیل بازمانده بودند. نبود سیستم یک‌پارچه اینترنتی، نبود دسترسی به فناوری‌ها و برنامه‌های تلویزیونی در کل کشور و به ویژه مناطق محروم و روستایی و عشایر دلیل اصلی بازماندن از تحصیل گروه بزرگی از دانش‌آموزان در این کشور بود.
بر اساس آمار تا پاییز سال ۹۸ و پیش از شیوع کرونا یک میلیون دانش‌آموز در ایران از تحصیل بازمانده بودند. در این تاریخ بیش از ۱۴ میلیون دانش‌آموز در ایران مشغول به تحصیل بوده‌اند. به گفته وزارت آموزش و پرورش حدود دو درصد از این تعداد به دلایل گوناگون ازجمله «فقر مالی»، «تعصبات قومی»، «معلولیت و مشکلات خانوادگی» از تحصیل باز مانده‌اند که بیشتر آن‌ها را دختران تشکیل می‌دهند.
آمار کودکان جامانده از تحصیل اما در ایران همواره دچار تشکیک بوده است. مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آذرماه عنوان کرد که ۱۴۶ هزار کودک بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۹۸ - ۹۷ در کشور شناسایی شده‌اند که این آمار بسیار کمتر از دو درصد جمعیت بازمانده از تحصیلی است که وزیر آموزش و پرورش در این کشور اعلام کرده بود. فرشید یزدانی مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، در گفت‌وگو با ایلنا در آذرماه ۹۸ و چند ماه پیش از ورود کرونا به ایران اعلام کرده بود که حدود یک میلیون دانش‌آموز در کشور از چرخه تحصیل بیرون مانده‌اند.
محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پروش نیز پیشتر به «ایسنا» گفته بود: «۹۸ درصد دانش‌آموزان لازم‌التعلیم کشور زیر پوشش تحصیلی قرار دارند و برای این که حدود ۲ درصد باقی‌مانده نیز زیر پوشش قرار گیرند مسؤولان، خانواده‌ها و خیران باید به آموزش و پرورش کمک کنند.»
از سوی دیگر مدیرکل، با اعلام آمار ۱۴۶ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل معلولیت را اصلی‌ترین علت بازماندگی از تحصیل اعلام کرده بود.
بر اساس گزارش‌های دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیشترین تعداد کودکان جامانده از تحصیل مربوط به استان سیستان و بلوچستان و کمترین آن‌ها مربوط به استان یزد است.
در تیرماه امسال نیز مدیرکل آموزش و پرورش خراسان جنوبی عنوان کرد شیوع کرونا ترک تحصیل را تشدید کرده و عامل افزایش تعداد کودکان بازمانده از تحصیل خواهد شد. محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در ایران نیز با تایید این حرف گفت: «پدیده ترک تحصیل یک پدیده رایج بوده و قطعاً وجود ویروس کرونا آن را تشدید خواهد کرد.»
به نظر می‌رسد در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ به دلیل شیوع کرونا تعداد محصلان بازمانده از تحصیل به دلیل‌عدم تمایل به ثبت‌نام در مدارس، روند افزایشی به خود ببیند. یکی از عمده مشکلات جاماندن از تحصیل برای بسیاری از دانش‌آموزان در دوران کرونا هزینه‌های تحمیل شده به خانوار ایرانی در دوران شیوع کرونا بود؛ وصل شدن به شبکه اینترنتی شاد برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی امری نشدنی بود، چرا که خرید تجهیزات الکترونیکی با مشکلات اقتصادی به وجود آمده در این کشور همخوانی نداشت. هزینه تهیه بسته‌های اینترنتی بسیاری را از وصل شدن به شبکه «شاد» جهت آموزش مجازی منصرف کرده و ترک تحصیل اجباری را در پی داشت. به نظر می‌رسد در سال تحصیلی جدید افزایش ترک تحصیل کرده‌های اجباری و جاماندگان از تحصیل بزرگ‌ترین چالش سیستم آموزشی در ایران باشد که اثرات آن تا سال‌ها در نظام آموزشی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ایران ماندگار است.
